Vào lúc 12h14 phút ngày 29.02.2024, giờ Moscow (tức 16h14 phút cùng ngày, giờ Hà Nội), Tổng thống Nga Vladimir Putin đã trình bày Thông điệp Liên bang lần thứ 19 (trong tổng số 29 Thông điệp Liên bang) tại Trung tâm thương mại Gostiny Dvor tại Thủ đô Moscow. Đây là sự kiện thường niên quan trọng của Tổng thống Nga, được quy định theo Hiến pháp. Thông điệp Liên bang Nga 2024 không chỉ nói về những kế hoạch trước mắt, mà còn đề cập đến những nhiệm vụ chiến lược có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo sự phát triển ổn định của nước Nga trong dài hạn.
Trân trọng gửi đến bạn đọc chùm bài viết về Thông điệp Liên bang Nga năm 2024.
Tổng thống Nga V.Putin trình bày Thông điệp Liên bang năm 2024 tại Moscow
ngày 29.02.2024. Ảnh REUTER
CA NGỢI TINH THẦN DÂN TỘC, CÁO BUỘC PHƯƠNG TÂY
NGA TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC QUỐC PHÒNG
(Kỳ 1)
1. Ca ngợi tinh thần dân tộc và những giá trị cốt lõi của người dân cùng sự hy sinh, đóng góp vì một nước Nga vĩ đại, hùng cường
Tổng thống Nga V.Putin trình bày Thông điệp Liên bang 2024 trong thời điểm “Chiến dịch quân sự đặc biệt” khốc liệt của Nga đối với Ukraine đã bước sang năm thứ 3. Đồng thời, đây cũng là thời khắc Nga kỷ niệm sự kiện lịch sử có ý nghĩa to lớn -10 năm “Mùa xuân nước Nga” huyền thoại sau khi Nga “lấy lại” Crimea (18.3.2014). Sau gần ¼ thế kỷ Putin lãnh đạo, nước Nga cũng đã trải qua thời kỳ khó khăn nhất trong bối cảnh bị phương Tây bao vây, cấm vận. Vì vậy động viên, khích lệ người dân, khơi dậy tinh thần và niềm tự hào dân tộc, nỗ lực vượt qua khó khăn thách thức trở thành vấn đề quan trọng hàng đầu trong Thông điệp Liên bang lần này.
Putin cho rằng, Thông điệp Liên bang chính là nơi thể hiện và bày tỏ tình cảm và nguyện vọng chân chính của mọi tầng lớp nhân dân. Ông nhấn mạnh: Những đề xuất, mong muốn và hy vọng của người dân đã trở thành nền tảng, là trụ cột chính cho những dự án và sáng kiến sẽ được công bố trong Thông điệp này. Đối với các khu vực ly khai, sáp nhập vào Nga, Putin cam kết ủng hộ những khu vực và vùng lãnh thổ thân Nga, đứng về phía Nga. Trong Thông điệp Liên bang, Putin khẳng định: Ủng hộ những người anh em, ủng hộ việc họ quyết định ở bên nước Nga; và: Năm nay là thời điểm đánh dấu kỷ niệm 10 năm “Mùa xuân nước Nga” huyền thoại. Trong Thông điệp, ông ca ngợi người dân ở khu vực ly khai: Nhưng cho đến lúc này, nghị lực, sự chân thành và lòng quả cảm của những anh hùng của phong trào – người dân Crimea, Sevastopol và Donbass – cũng như tình yêu Tổ quốc mà họ mang theo qua nhiều thế hệ vẫn là những thứ khiến chúng ta tự hào. Ông nhấn mạnh: Điều này chắc chắn truyền cảm hứng và củng cố niềm tin rằng, nước Nga sẽ vượt qua tất cả và làm được bất cứ điều gì khi đoàn kết với nhau. Ông cho rằng: Đây cũng là cách giúp nước Nga chứng tỏ với thế giới rằng những giá trị cốt lõi như lòng trắc ẩn, sự tương hỗ và tình đoàn kết vẫn chiếm ưu thế trong xã hội Nga. Đối với người dân ở những vùng đã sáp nhập vào Nga, Putin ca ngợi: Họ đã thể hiện rõ ràng những phẩm chất này ngay từ đầu chiến dịch quân sự đặc biệt, khi nó được đa số người dân Nga ủng hộ. Bất chấp những thử thách khắc nghiệt nhất và mất mát cay đắng nhất, người dân vẫn kiên trung với lựa chọn này và không ngừng khẳng định tấm lòng kiên trung đó bằng việc cố gắng làm nhiều nhất có thể vì đất nước và vì lợi ích chung.
Với người dân Nga và các doanh nghiệp trong nước, Putin nhấn mạnh: Hàng triệu người dân đã tham gia chiến dịch “Chúng ta cùng nhau” và dự án “Tất cả vì Chiến thắng!” của Mặt trận bình dân Nga. Trong 2 năm qua, các doanh nghiệp Nga đã quyên góp hàng tỷ ruble cho các tổ chức tình nguyện và quỹ từ thiện để hỗ trợ các binh sĩ của chúng ta và gia đình họ. Mọi người gửi thư, quà, quần áo ấm và lưới ngụy trang ra mặt trận; họ trích tiền tiết kiệm để ủng hộ, cho dù những khoản ủng hộ này đôi khi rất khiêm tốn. Ông nhấn mạnh thêm: Sự giúp đỡ đó là vô giá – đó là đóng góp của mọi người vào chiến thắng chung.
Đối với đội ngũ binh lính đang trực tiếp chiến đấu trên chiến trường, Ông coi họ như những anh hùng của nước Nga và ghi nhận công lao, sự trung thành và hy sinh to lớn của lực lượng vũ trang Nga. Ông nói: Những anh hùng của chúng ta ở tiền tuyến và chiến hào, những nơi khó khăn nhất, đều biết rằng cả nước đang ở bên họ. Tôi xin ghi nhận những nỗ lực không mệt mỏi của Quỹ bảo vệ Tổ quốc, Ủy ban các gia đình chiến sĩ hy sinh vì Tổ quốc và các hiệp hội quần chúng khác. Tôi đề nghị cơ quan chính quyền các cấp tiếp tục hỗ trợ gia đình các anh hùng, bao gồm cha mẹ, vợ con họ, những người đang lo lắng chờ đợi những người thân yêu trở về. Tôi biết ơn các đảng trong quốc hội đã đoàn kết vì lợi ích quốc gia. Đồng thời ông cũng bày tỏ sự biết ơn sâu sắc đối với những người lính đang chiến đấu, hy sinh trên mọi chiến trường: Tôi biết ơn tất cả những người đang chiến đấu vì lợi ích của Tổ quốc, những người đang đi qua lò lửa chiến tranh và bất chấp mạng sống của mình mỗi ngày. Toàn thể dân tộc cúi đầu trước chiến công của các bạn, xin bày tỏ lòng tiếc thương những người đã hy sinh và nước Nga sẽ luôn tưởng nhớ những anh hùng đã ngã xuống.
Dưới góc nhìn về công tác chính trị, tư tưởng, các nhà bình luận quốc tế xem Putin như một trong những bậc thầy xuất sắc nhất trong tập hợp lực lượng, xây dựng lòng tin và khối đoàn kết thống nhất vững chắc quanh Tổng thống nhằm vượt qua thử thách khắc nghiệt, thực hiện mục tiêu chung - vì một nước Nga thống nhất, vĩ đại và hùng cường.
2. Cáo buộc Mỹ và phương Tây với mưu đồ làm suy yếu và gây rối loạn nước Nga
Đối với phương Tây, trong Thông điệp Liên bang 2024, Putin cáo buộc: Cái gọi là phương Tây, với cung cách thuộc địa và thói quen kích động xung đột sắc tộc trên toàn thế giới, không chỉ tìm cách cản trở sự phát triển của chúng ta mà còn rêu rao rằng, Nga là một quốc gia phụ thuộc, đang suy tàn và sắp sụp đổ, nơi họ có thể làm bất cứ điều gì họ muốn. Trên thực tế, họ muốn lặp lại ở Nga điều họ đã làm với nhiều nước, bao gồm cả Ukraine: gieo rắc mối bất hòa trong ngôi nhà của chúng ta và khiến chúng ta bị suy yếu từ bên trong. Đồng thời, Ông thể hiện quyết tâm: Tất cả chúng ta, những công dân Nga, sẽ cùng nhau bảo vệ quyền tự do, quyền được sống hòa bình và tử tế. Chúng ta sẽ vạch ra con đường của riêng mình, bảo vệ sự tiếp nối giữa các thế hệ, đồng nghĩa với việc bảo vệ tính liên tục của tiến trình lịch sử, và giải quyết những thách thức mà đất nước đang phải đối mặt trên cơ sở thế giới quan, truyền thống và niềm tin của chúng ta – những thứ mà chúng ta sẽ truyền lại cho con cháu mình.
Về quan hệ Nga-Mỹ, Tổng thống Putin nhấn mạnh: Nga sẵn sàng đối thoại với Mỹ về các vấn đề ổn định chiến lược. Tuy nhiên, ông cho rằng, cần phải làm rõ rằng trong trường hợp này, nước Nga đang đối phó với một nước mà ở đó giới cầm quyền đang có những hành động thù địch công khai chống lại Nga. Vậy thì họ có nghiêm túc thảo luận các vấn đề ổn định chiến lược với Nga trong khi vẫn tìm cách khiến Nga phải chịu thất bại chiến lược trên chiến trường, như chính họ đã nói, hay không? Putin nói tiếp. Và ông cáo buộc: Đây là một ví dụ rõ ràng về thói đạo đức giả đó. Theo ông: Gần đây, Mỹ đã đưa ra những cáo buộc vô căn cứ đối với Nga, chẳng hạn như cáo buộc rằng Nga có kế hoạch đưa vũ khí hạt nhân vào vũ trụ. Ông kết luận, những câu chuyện dối trá như vậy, và câu chuyện này cũng dối trá không kém – được dựng nên nhằm lôi kéo Nga vào các cuộc đàm phán theo những điều kiện chỉ có lợi cho Mỹ. Để minh chứng cho những lập luận trên, Putin dẫn chứng: Mỹ đã chặn đề xuất thỏa thuận ngăn chặn việc triển khai vũ khí ngoài vũ trụ mà Nga đã soạn thảo từ năm 2008. Không có bất kỳ phản ứng gì. Vậy nên không hiểu họ đang nói gì, ông nói.
Vì vậy, Putin cho rằng, Nga có lý do để khẳng định những lời lẽ của Chính phủ Mỹ đương nhiệm về việc muốn đàm phán với Nga về các vấn đề ổn định chiến lược chỉ mang tính mị dân. Và rằng, họ chỉ muốn chứng tỏ với người dân nước họ và thế giới, nhất là trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, rằng họ vẫn thống trị thế giới, rằng họ sẽ đối thoại với người Nga khi điều này có lợi cho họ, và rằng chẳng có gì để thảo luận và họ sẽ khiến nước Nga thất bại.
Thông điệp Liên bang 2024 cũng khẳng định, nước Nga nhận thức rõ rằng phương Tây đang muốn lôi kéo Nga vào một cuộc chạy đua vũ trang, từ đó khiến Nga kiệt sức bằng cách lặp lại chiến lược mà họ đã áp dụng thành công với Liên Xô trong những năm 1980. Ông lấy dẫn chứng: Hãy để tôi nhắc lại với các bạn rằng, trong giai đoạn 1981-1988, chi tiêu quân sự của Liên Xô đã lên tới 13% tổng sản phẩm quốc dân, và điều đó khiến Liên Xô suy kiệt và tan dã. Theo ông, nhiệm vụ cấp bách của Nga hiện nay là phát triển ngành công nghiệp quốc phòng để nâng cao năng lực khoa học, công nghệ và công nghiệp của đất nước. Nước Nga cần phải phân phối các nguồn lực một cách hợp lý nhất có thể và xây dựng nền kinh tế hiệu quả cho Lực lượng vũ trang và tối đa hóa hiệu quả của từng đồng ruble chi cho quốc phòng.
3. Đánh giá cao và bày tỏ niềm tự hào về vũ khí, công nghệ và năng lực quân sự Nga
Thông điệp Liên bang 2024, Putin cho biết: Năng lực chiến đấu của Lực lượng vũ trang đã tăng lên gấp nhiều lần. Các đơn vị của chúng ta đã giành được thế chủ động và sẽ không để mất thế chủ động đó. Họ đang tự tin tiến công ở một số địa bàn tác chiến và giải phóng thêm nhiều lãnh thổ. Ông nhấn mạnh thêm: Chúng ta không phải là người gây chiến ở Donbass, nhưng, như tôi đã nói nhiều lần, chúng ta sẽ làm tất cả để chấm dứt chiến tranh, xóa bỏ chủ nghĩa quốc xã, hoàn thành mọi mục tiêu của chiến dịch quân sự đặc biệt, cũng như bảo vệ chủ quyền và đảm bảo sự an toàn của người dân. Đối với lực lượng hạt nhân chiến lược Nga, Putin tuyên bố: Lực lượng hạt nhân chiến lược luôn trong tình trạng sẵn sàng tác chiến và khả năng sử dụng lực lượng này được đảm bảo.
Đối với các loại vũ khí chiến lược, Thông điệp Liên bang cho biết: Chúng ta đã hoặc sắp sửa hoàn thành tất cả các kế hoạch trong lĩnh vực vũ khí đúng như những gì tôi đã nói trong Thông điệp năm 2018. Tên lửa siêu vượt âm Kinzhal không chỉ được phiên chế cho quân đội, mà còn đạt hiệu quả cao trong các cuộc tấn công nhằm vào những mục tiêu then chốt trong chiến dịch quân sự đặc biệt. Ngoài ra, tên lửa hành trình bội siêu thanh phóng từ biển Zircon đã được đưa vào chiến đấu. Hệ thống này chưa hề được nhắc tới trong Thông điệp 2018, nhưng nay đã được đưa vào hoạt động. Tên lửa siêu thanh liên lục địa Avangard và tổ hợp laser Peresvet đang trực chiến. Tên lửa hành trình có tầm bắn không giới hạn Burevestnik và phương tiện không người lái dưới nước Poseidon sẽ hoàn tất giai đoạn thử nghiệm. Những hệ thống này đã chứng tỏ khả năng đáp ứng những tiêu chuẩn cao nhất và không quá lời khi cho rằng chúng có những năng lực độc nhất vô nhị. Quân đội của chúng ta cũng đã nhận được những tên lửa đạn đạo hạng nặng Sarmat đầu tiên. Chúng ta sẽ sớm được nhìn thấy chúng trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu ở những khu vực mà loại vũ khí này được triển khai tới. Với các loại vũ khí khác, Tổng thống Nga cho biết, những nỗ lực chế tạo những hệ thống vũ khí mới khác vẫn tiếp tục, và người dân hy vọng sẽ được nghe nhiều hơn về những thành tựu mới của các nhà khoa học và các nhà sản xuất vũ khí của Nga.
Như vậy, phần đầu của Thông điệp Liên bang Nga 2024, Tổng thống Putin không chỉ tập trung khơi dậy mạnh mẽ tinh thần dân tộc, khích lệ động viên toàn thể người dân đoàn kết, thống nhất vượt qua mọi khó khăn, thách thức, chung lòng, chung sức vì một nước Nga hùng cường, mà hơn thế nữa, ông còn vạch trần âm mưu, thủ đoạn của Mỹ và phương Tây với mưu đồ chia rẽ, gây rối loạn và làm suy yếu nước Nga. Những vũ khí chiến lược và năng lực quân sự của Nga mà Putin đề cập không còn chỉ mang tính phô trương mà còn có khả năng răn đe chiến lược với Mỹ và phương Tây. Tuy nhiên, hiệu quả của những vũ khí đó thế nào thì chỉ thực tế trên chiến trường mới là thước đo chính xác nhất.
Nguyễn Đình Thiện - Nguyễn Văn Dũng
(Kỳ 2: Vấn đề dân số cho sự phát triển bền vững của nước Nga)