Thực tiễn công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong những năm qua, có thể khẳng định rằng, những kết quả toàn diện, đồng bộ, thường xuyên của công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ đã góp phần quan trọng làm cho Đảng ta đoàn kết, thống nhất hơn; trong sạch, vững mạnh hơn; củng cố, tăng cường hơn niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.
Trong không khí toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta đang ra sức thi đua phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, kỷ niệm 131 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XV, Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021- 2026, Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài viết “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam”. Nội dung bài viết đã củng cố, khắc sâu thêm niềm tin của nhân dân vào con đường mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn và khẳng định, trong sự nghiệp giải phóng dân tộc cũng như xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, chỉ có phát huy sức mạnh của toàn dân và có một Đảng trong sạch, vững mạnh lãnh đạo, cách mạng mới có thể thành công. Do đó, “xây dựng, chỉnh đốn Đảng là bài học then chốt, sống còn đối với Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa” [1].
Thực tiễn phong phú, sinh động của cách mạng Việt Nam hơn 90 năm qua đã chứng tỏ, ở Việt Nam không có một lực lượng chính trị nào khác, ngoài Đảng Cộng sản Việt Nam, có đủ bản lĩnh, trí tuệ, kinh nghiệm, uy tín và khả năng lãnh đạo đất nước vượt qua mọi khó khăn, thử thách cam go để đưa dân tộc đến bến bờ vinh quang, giành được hết thắng lợi này đến thành công khác. Có được những thành tựu đó là do từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đến nay, Đảng ta luôn coi trọng công tác xây dựng Đảng, xem đây là nhiệm vụ then chốt, quyết định đến sức mạnh, uy tín của Đảng. Đảng ta luôn nhận thức rõ, xây dựng Đảng nhằm làm cho Đảng luôn trong sạch, vững mạnh, làm cho đội ngũ cán bộ, đảng viên không ngừng nâng cao phẩm chất, năng lực, lập trường, quan điểm vững vàng, bình tĩnh, sáng suốt, không bi quan, không chủ quan, tự mãn. Chỉnh đốn Đảng nhằm khắc phục những thiếu sót, khuyết điểm, làm cho Đảng xứng đáng là lực lượng duy nhất lãnh đạo cách mạng Việt Nam.
Trong thời kỳ tiền khởi nghĩa giành chính quyền tháng Tám năm 1945, Đảng xác định cần phải “phát triển và củng cố Đảng”, mở lớp huấn luyện đảng viên và cán bộ đảng, tăng cường phát triển đảng viên mới, thi hành kỷ luật đối với các đảng viên phạm lỗi nặng, khai trừ thành phần hủ hóa thoái lui… Nhờ đó, đã xây dựng được hệ thống tổ chức đảng vững mạnh, xây dựng được đội ngũ cán bộ, đảng viên kiên trung, tiên phong, gương mẫu, sâu sát, gắn bó mật thiết với nhân dân, chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân trong thời khắc “xoay bản lề” của lịch sử - Tổng khởi nghĩa tháng Tám.
Ngay sau khi trở thành Đảng cầm quyền, trong bối cảnh thực dân Pháp trở lại xâm lược nước ta lần 2, để đưa sự nghiệp kháng chiến đến thắng lợi, kiến quốc đến thành công, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kịp thời đề ra những chủ trương xây dựng, chỉnh đốn Đảng, sửa đổi lối làm việc của Đảng theo phương châm: “làm từng bước, có trọng tâm, chỉnh huấn cán bộ trước rồi mới chỉnh đốn chi bộ; chỉnh đốn tư tưởng trước rồi mới chỉnh đốn tổ chức, nhằm nâng cao trình độ tư tưởng và chính trị của cán bộ, đảng viên, thống nhất tư tưởng và hành động, đoàn kết toàn Đảng để Đảng làm tròn nhiệm vụ nặng nề và vẻ vang của mình” [2], để mỗi cán bộ, đảng viên làm việc đúng hơn, khéo hơn.
Khi miền Bắc bước vào thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Đảng đã phát động phong trào “ba xây, ba chống” nhằm củng cố đội ngũ của Đảng trước nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới. Nhờ đó, Đảng đã lãnh đạo toàn dân làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “chấn động địa cầu”, chiến thắng 30/4/1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thu giang sơn về một mối, đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Bước vào thời kỳ mới xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa trên phạm vi cả nước, thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Đảng ta phải tự mình nâng cao hơn nữa”, “Đảng cần phải mạnh hơn bao giờ hết” [3], Đảng ta đã đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, lãnh đạo xây dựng cơ sở vật chất ban đầu cho chủ nghĩa xã hội, bảo vệ biên giới thiêng liêng của Tổ quốc. Đại hội VI của Đảng 1986 có ý nghĩa quan trọng, mở ra một bước ngoặt cho sự phát triển của đất nước. Nhận thức rõ vai trò quan trọng của xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Đại hội đã chỉ ra 6 nhiệm vụ trong công tác xây dựng Đảng: Đổi mới tư duy, nâng cao phẩm chất cách mạng của cán bộ, đảng viên và nhân dân; đổi mới đội ngũ cán bộ, kiện toàn các cơ quan lãnh đạo và quản lý; đổi mới phong cách làm việc, giữ vững các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt trong Đảng; nâng cao chất lượng đảng viên, đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực; nâng cao tính chiến đấu của tổ chức cơ sở; tăng cường đoàn kết nhất trí trong Đảng.
Sau khi Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu tan rã, tình hình thế giới biến động phức tạp, Đảng ta chỉ rõ “Đảng phải vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, phải thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn” [4], tiếp tục đổi mới tư duy, nâng cao trình độ trí tuệ và năng lực lãnh đạo chính trị của Đảng; tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, bồi dưỡng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; làm trong sạch Đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên. Nhờ đó, Đảng Cộng sản Việt Nam đã kiên định, vững vàng và sáng tạo trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội phù hợp với điều kiện cụ thể và đặc điểm của Việt Nam.
Từ Đại hội VIII của Đảng đến nay, mỗi giai đoạn cách mạng, Đảng ta đều đề ra những nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, coi đó là nhiệm vụ then chốt, cùng với nhiệm vụ trung tâm là phát triển kinh tế. Trong nhiệm kỳ Đại hội XII, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng được chú trọng, đẩy mạnh và tăng cường. Đảng đã ban hành Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Nghị quyết Trung ương 7 khóa XII về Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ với nhiều chủ trương, giải pháp đồng bộ, triển khai tổ chức thực hiện tích cực, nghiêm túc với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt đã đạt được nhiều kết quả rõ rệt. Nhờ đó, năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng được nâng lên, niềm tin của nhân dân với Đảng được củng cố.
Thực tế cho thấy, sau hơn 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, từ một đất nước nghèo nàn, có cơ sở vật chất - kỹ thuật, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội lạc hậu, trình độ thấp, đến nay, Việt Nam đã vươn lên trở thành nước đang phát triển, có thu nhập trung bình; đời sống nhân dân cả về vật chất và tinh thần được cải thiện rõ rệt. Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay. Có được những thành tựu đó là do từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đến nay, Đảng ta luôn coi trọng công tác xây dựng Đảng, xem đây là nhiệm vụ then chốt, quyết định đến sức mạnh, uy tín của Đảng.
Thực tiễn công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong những năm qua, có thể khẳng định rằng, những kết quả toàn diện, đồng bộ, thường xuyên của công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ đã góp phần quan trọng làm cho Đảng ta đoàn kết, thống nhất hơn; trong sạch, vững mạnh hơn; củng cố, tăng cường hơn niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Kết quả tổng hợp của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng đã thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh; nâng cao vị thế, uy tín của nước ta trên trường quốc tế, tạo nền tảng và cơ sở vững chắc đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững.
Tuy nhiên, với quan điểm nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, đánh giá đúng sự thật, kết hợp hài hòa, chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, lấy “xây” là nhiệm vụ cơ bản, chiến lược, lâu dài, lấy “chống” là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, đột phá, Đảng đã thẳng thắn chỉ ra một số hạn chế trong công tác xây dựng Đảng, nhất là sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”; tệ tham nhũng, lãng phí, quan liêu, xa dân của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Chính “một bộ phận không nhỏ” này đã và đang làm suy yếu Đảng, đe doạ sự tồn vong của Đảng, làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng, vô hình trung trở thành những kẻ tiếp tay đắc lực nhất cho các thế lực thù địch luôn tìm mọi cách xoá bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam qua chiến lược “diễn biến hoà bình” và ra sức thúc đẩy “tự diễn biến, tự chuyển hoá”.
Bài viết của Tổng Bí thư đã chỉ rõ: “Ý thức được nguy cơ đối với đảng cầm quyền là tham nhũng, quan liêu, thoái hóa, biến chất… nhất là trong điều kiện kinh tế thị trường, Đảng Cộng sản Việt Nam đã đặt ra yêu cầu phải thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn”. Đây là định hướng quan trọng để cán bộ, đảng viên và các tổ chức Đảng quyết tâm thực hiện nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh chống chủ nghĩa cơ hội, chủ nghĩa cá nhân, chống tham nhũng, quan liêu, lãng phí, thoái hóa… trong nội bộ Đảng và trong toàn bộ hệ thống chính trị.
Trong bối cảnh hiện nay, bên cạnh những thời cơ mới, vận hội mới, dân tộc ta cũng đứng trước không ít những khó khăn, thách thức: Các mối đe dọa độc lập, chủ quyền, lợi ích chiến lược của đất nước, nhất là trên biển Đông; vấn đề an ninh phi truyền thống, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh; sự chống phá của các thế lực thù địch, tổ chức phản động ngày càng tinh vi hơn, chúng ra sức xuyên tạc, vu cáo Đảng, Nhà nước ta, đánh thẳng vào hệ tư tưởng, Cương lĩnh, đường lối chính trị của Đảng, kích động, chia rẽ nội bộ Đảng, chia rẽ Đảng, Nhà nước với nhân dân, hòng làm tan rã Đảng ta, chế độ ta từ gốc, từ bên trong, hết sức thâm độc và nguy hiểm.
Vì vậy, hơn bao giờ hết, “trong những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ” [5], nếu Đảng không vững mạnh, trong sạch thì niềm tin trong dân sẽ giảm dần. Để chăm lo thế nước, vun đắp lòng dân, để Đảng xứng đáng “là người lãnh đạo và người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”, Đảng ta phải tiếp tục thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, để Đảng làm tròn trách nhiệm là đội tiên phong lãnh đạo sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn mới.
Bài viết của Tổng Bí thư đã nhấn mạnh “Đảng ra đời, tồn tại và phát triển là vì lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc”. Đây là khẳng định quan trọng, có tính hiệu triệu tất cả cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân tiếp tục tham gia mạnh mẽ hơn vào công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng để nâng cao hơn nữa bản lĩnh chính trị, trình độ, trí tuệ, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, để Đảng ta xứng đáng “là đạo đức, là văn minh”./.
[1] Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”.
[2] Hồ Chí Minh toàn tập, Tập 7, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.398.
[3] Hồ Chí Minh toàn tập, Tập 7, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.91, 93.
[4] Đảng Cộng sản Việt Nam, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong TKQĐ lên CNXH, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1991, tr.21.
[5] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb CTQG, tr.190, HN, 2021.
TS Tống Thị Nga, Phó Trưởng khoa Lịch sử Đảng và Tư tưởng Hồ Chí Minh,
Học viện Chính trị CAND
Nguồn Báo điện tử Đảng cộng sản