1. Hà Nội là “trái tim” của cả nước, trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và hội nhập quốc tế; là nơi đặt trụ sở các cơ quan Trung ương của Đảng và Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan đại diện ngoại giao, tổ chức quốc tế; là vùng đất “địa linh nhân kiệt” với lịch sử hàng nghìn năm văn hiến, nơi hội tụ, kết tinh, lan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
Trải qua 70 năm kể từ ngày giải phóng, Thủ đô Hà Nội đã có bước phát triển mạnh mẽ, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực; chất lượng cuộc sống của Nhân dân Thủ đô không ngừng được nâng lên; diện mạo Thủ đô có nhiều đổi thay, văn minh, hiện đại; vai trò, vị thế, uy tín của Thủ đô ngày càng được nâng cao cả trong nước và quốc tế. Thủ đô Hà Nội tự hào được tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, danh hiệu “Thủ đô Anh hùng”; được UNESCO trao tặng danh hiệu “thành phố vì hòa bình” và ghi danh tham gia “Mạng lưới Thành phố sáng tạo” toàn cầu.
Trong lịch sử phát triển vẻ vang của Thủ đô Hà Nội, lực lượng Công an nhân dân nói chung, Công an thành phố Hà Nội nói riêng vinh dự, tự hào có nhiều đóng góp rất quan trọng. Tháng 6/1946, Ty Công an Hà Nội được thành lập dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Thành ủy Hà Nội và chịu sự chỉ đạo công tác nghiệp vụ của Việt Nam Công an vụ (nay là Bộ Công an) đã nhanh chóng củng cố, phát triển lực lượng, cùng các đơn vị của Bộ Công an phát huy vai trò lực lượng vũ trang chuyên chính, mưu trí, dũng cảm đấu tranh, trấn áp, bóc gỡ các tổ chức đảng phái, phản động, đặc vụ Tưởng câu kết với mật thám, gián điệp Pháp và tay sai âm mưu đảo chính, lật đổ chính quyền cách mạng ở Thủ đô Hà Nội, góp phần xuất sắc vào chiến công đầu(1) của Công an nhân dân Việt Nam. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp (1946 - 1954), lực lượng Công an Thủ đô đã nhanh chóng phát triển lực lượng, tổ chức các đơn vị trinh sát, vũ trang, kề vai, sát cánh, phối hợp chặt chẽ với Bộ đội, tự vệ Thủ đô dũng cảm chiến đấu, kiên cường, bất khuất với tinh thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”, tiên phong mở đường xâm nhập vào nội thành nắm tình hình, xây dựng cơ sở, tổ chức hoạt động điệp báo, phản gián, cài cắm lực lượng đi sâu vào các cơ quan đầu não chính trị, quân sự, tình báo của Pháp; tham gia tiếp quản, giải tán các tổ chức cũ của địch, nhanh chóng ổn định trật tự, trị an, bảo vệ an toàn cho Thủ đô, lập nhiều thành tích xuất sắc(2), góp phần cùng quân và dân ta đưa cuộc kháng chiến chống Pháp đến thắng lợi hoàn toàn. Trong 21 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954 - 1975), Công an thành phố Hà Nội tiếp tục kiện toàn tổ chức, tăng cường xây dựng lực lượng, triển khai đồng bộ các biện pháp góp phần quan trọng bảo vệ an toàn, phục vụ sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; bảo đảm trật tự, trị an trên địa bàn. Khi đế quốc Mỹ ném bom, rải thảm Hà Nội tháng 12/1972 trong chiến dịch “Linebake II”(3), Công an thành phố Hà Nội đã phối hợp làm tốt công tác bảo mật, phòng gian, bảo vệ bí mật quân sự; tổ chức, bảo vệ nhân dân sơ tán an toàn; tham gia cứu thương, cứu sập, tuần tra canh gác, giữ vững an ninh, trật tự địa bàn Thủ đô dù trong hoàn cảnh cam go nhất, góp phần làm nên chiến thắng lịch sử “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” vang dội. Cùng với đó, gần 1.000 lượt cán bộ, chiến sĩ Công an Thủ đô đã được chi viện cho An ninh miền Nam với tinh thần “Tất cả vì miền Nam ruột thịt”.
Sau giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, Công an thành phố Hà Nội được sự ủng hộ, giúp đỡ của Nhân dân Thủ đô đã triển khai đồng bộ các kế hoạch, biện pháp bảo vệ tuyệt đối an toàn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các sự kiện quan trọng của đất nước; đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự địa bàn Thủ đô. Quán triệt đường lối đổi mới toàn diện đất nước theo Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng (năm 1986), Công an thành phố đã chú trọng công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng vững mạnh; nhanh chóng đổi mới tư duy, phong cách và biện pháp công tác; nâng cao tinh thần trách nhiệm và ý thức phục vụ Nhân dân; xây dựng phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc phát triển rộng khắp, phối hợp với các lực lượng vũ trang, các sở, ban, ngành, đoàn thể bảo vệ vững chắc an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội.
Trong những năm gần đây, Công an thành phố Hà Nội đã có nhiều đổi mới, sáng tạo trong công tác bảo vệ an ninh, trật tự. Tham mưu cấp uỷ, chính quyền các cấp huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, toàn dân trong công tác bảo vệ an ninh, trật tự; nắm chắc, xử lý kịp thời từ sớm, từ cơ sở các vấn đề, vụ việc phức tạp, không để xảy ra bị động, bất ngờ; triển khai đồng bộ nhiều chương trình, kế hoạch, mô hình mới trong phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật đạt hiệu quả cao, được nhân rộng kinh nghiệm tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước (mô hình 141, 142); chủ động, tiên phong, là một trong những điểm sáng về ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục, tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế, xã hội của người dân và doanh nghiệp. Với sự đoàn kết thống nhất, chung sức đồng lòng, nỗ lực phấn đấu, nhạy bén sáng tạo, Công an thành phố Hà Nội đã triển khai có hiệu quả các chủ trương, quan điểm, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, của Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an về bảo đảm an ninh, trật tự, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, giữ vững an ninh, trật tự trên địa bàn, tạo môi trường thuận lợi tối đa cho phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của Thủ đô, góp phần xây dựng thành phố Hà Nội luôn là điểm đến thân thiện, an toàn của nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế.
Với những chiến công, thành tích đạt được trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự, góp phần xây dựng Thủ đô ngàn năm văn hiến và anh hùng, Thành phố vì hoà bình, lực lượng Công an Thủ đô được Đảng, Nhà nước và Nhân dân ghi nhận, tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý, tiêu biểu như: 01 Huân chương Sao Vàng; 02 Huân chương Hồ Chí Minh; vinh dự được 05 lần đón Bác Hồ đến thăm, 15 lần được Người tặng Lẵng hoa, 03 năm liên tục được Bác Hồ tặng Cờ luân lưu, 66 đồng chí được tặng Huy hiệu của Người và nhiều phần thưởng cao quý khác; hơn 30 năm được Chính phủ tặng Cờ “Đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua Vì an ninh Tổ quốc; Công an Thủ đô 3 lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân (2004, 2015, 2018) và 30 đơn vị, 12 cá nhân thuộc Công an Thủ đô được phong tặng, truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; 3.300 lượt tập thể, cá nhân được Nhà nước tặng thưởng Huân chương các loại. Nhưng quan trọng hơn cả là sự ghi nhận và tình cảm của Nhân dân Thủ đô, Nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế với lực lượng Công an Thủ đô ngày càng sâu sắc và tốt đẹp. Đây là phần thưởng xứng đáng, là động lực để cán bộ, chiến sĩ Công an thành phố Hà Nội tiếp tục nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự, bảo vệ sự bình yên và hạnh phúc của Nhân dân.
2. Những thành tích, chiến công của Công an thành phố Hà Nội đạt được thời gian qua trước hết bởi sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an; của Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội qua các thời kỳ; sự phối hợp, hỗ trợ của các sở, ban, ngành, đoàn thể, sự ủng hộ, giúp đỡ của các tầng lớp Nhân dân Thủ đô cũng như cả nước. Cùng với đó là sự nỗ lực, cố gắng phấn đấu của Đảng ủy, lãnh đạo, cán bộ, chiến sĩ Công an Thủ đô qua các giai đoạn; trong đó, quyết định nhất là việc luôn quan tâm xây dựng lực lượng Công an Thủ đô trong sạch, vững mạnh. Từ tổ chức ban đầu là Ty Công an Hà Nội năm 1946, đến Sở Công an Hà Nội (năm 1954), Công an Thành phố Hà Nội (từ tháng 6/1981) đã ngày càng phát triển theo hướng vững về tổ chức, mạnh về nghiệp vụ. Đặc biệt, từ khi triển khai thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 15/3/2018 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và Nghị quyết số 12-NQ/TW ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, cùng với quán triệt các quan điểm, chủ trương, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Thành ủy, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội về phương hướng nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội trong giai đoạn mới, công tác xây dựng lực lượng Công an Thủ đô được quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, toàn diện; tập trung sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; từng bước hoàn thiện, chuẩn hóa các quy trình, quy định về công tác tổ chức cán bộ, tạo sự liên thông, đồng bộ, thống nhất với các quy trình, quy định trong công tác Công an. Đội ngũ cán bộ được cơ cấu theo hướng “tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”; lực lượng trực tiếp chiến đấu, Công an cơ sở được tăng cường biên chế kết hợp với rà soát, bố trí, sử dụng cán bộ theo năng lực, sở trường, trình độ, chuyên ngành đào tạo. Công tác kiện toàn, củng cố đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ lãnh đạo, chỉ huy được đặc biệt quan tâm và xác định là khâu đột phá. Công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho cán bộ, chiến sĩ được thực hiện theo phương châm “đào tạo vì yêu cầu công việc, không vì thực hiện chính sách cán bộ”, cơ bản đáp ứng kịp thời yêu cầu, nhiệm vụ được giao.
Quá trình lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng lực lượng Công an Thủ đô có thể rút ra một số kinh nghiệm là: (1) Bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với công tác xây dựng lực lượng Công an Thủ đô; phối hợp thực hiện tốt cơ chế song trùng lãnh đạo giữa Đảng ủy Công an Trung ương và Thành ủy Hà Nội theo quy định của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư. (2) Thống nhất nhận thức về vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của Thành phố Hà Nội, yêu cầu, nhiệm vụ nặng nề, khó khăn, phức tạp trong bảo vệ an ninh, trật tự, giữ vững môi trường bình yên, an toàn của Thủ đô, để có chủ trương, chính sách, cơ chế huy động, đầu tư nguồn lực xứng đáng cho công tác xây dựng lực lượng Công an Thủ đô chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. (3) Phát huy truyền thống lịch sử ngàn năm văn hiến và anh hùng, kết hợp sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, sức mạnh của thời đại và toàn dân trong xây dựng lực lượng Công an Thủ đô. (4) Thường xuyên quan tâm xây dựng hình ảnh đẹp của lực lượng Công an Thủ đô gần dân, trọng dân, sát dân, tận tụy, hết lòng phục vụ Nhân dân, phấn đấu là hình mẫu điển hình của Công an nhân dân Việt Nam trong lòng Nhân dân và bạn bè quốc tế. (5) Kế thừa, phát huy truyền thống, thành tựu đạt được trong quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của lực lượng Công an Thủ đô; tham khảo, tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm xây dựng lực lượng an ninh, cảnh sát Thủ đô các nước trên thế giới để xây dựng lực lượng Công an Thủ đô trong sạch, vững mạnh toàn diện.
3. Thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp; bênh cạnh những thời cơ, thuận lợi, sẽ gia tăng khó khăn, thách thức, áp lực đối với công tác bảo đảm an ninh, trật tự. Thủ đô Hà Nội tiếp tục là địa bàn trọng điểm mà các thế lực thù địch, phản động, các loại tội phạm tập trung chống phá, gây mất an ninh, trật tự. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự, củng cố vững chắc môi trường an ninh, an toàn phục vụ đắc lực phát triển kinh tế, xã hội, xây dựng Thủ đô Hà Nội trở thành đô thị thông minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp, phát triển nhanh, bền vững, có sức lan tỏa, thúc đẩy vùng đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước cùng phát triển theo Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị, cần tập trung cao độ xây dựng lực lượng Công an Thủ đô thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an phối hợp với Thành ủy, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng lực lượng Công an Thủ đô với những nhiệm vụ trọng tâm sau:
Thứ nhất, tập trung thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách, nhiệm vụ, giải pháp về xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Trọng tâm là rà soát, đẩy nhanh tiến độ, thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp được xác định trong Nghị quyết số 12-NQ/TW ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 05/NQ-CP ngày 14/02/2023 ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 12-NQ/TW; Kế hoạch số 118-KH/ĐUCA ngày 25/5/2022 của Đảng ủy Công an Trung ương thực hiện Nghị quyết số 12-NQ/TW; Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 01/11/2023 của Thành ủy Hà Nội và Quyết định số 410/QĐ-UBND ngày 15/12/2023 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội ban hành Đề án “Đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an Thủ đô thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới”. Quán triệt thực hiện phương châm “xây dựng con người là trung tâm, hiện đại trước, kết hợp với hiện đại về phương tiện, hậu cần, kỹ thuật”, huy động mọi nguồn lực, phát huy tiềm năng, thế mạnh, lợi thế của Thủ đô, kết hợp với nguồn lực của Bộ Công an để xây dựng lực lượng Công an Thủ đô đạt mục tiêu mà Bộ Chính trị, Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an, Thành ủy, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội đã đề ra.
Thứ hai, xây dựng tổ chức đảng Công an thành phố trong sạch, vững mạnh, giữ vững đoàn kết nội bộ, lãnh đạo hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao. Tập trung nâng cao năng lực, sức chiến đấu của các tổ chức đảng trong Công an thành phố, phấn đấu là Đảng bộ gương mẫu, tiêu biểu, đi đầu trong công tác xây dựng Đảng của hệ thống chính trị toàn thành phố Hà Nội; thực hiện hiệu quả mô hình chi bộ “bốn tốt”, đảng bộ cơ sở “bốn tốt”; phát huy vai trò nêu gương, tính tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, thực hiện tốt phương châm “trên làm gương mẫu mực, dưới tích cực làm theo”. Làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, chế độ, chính sách đối với cán bộ, chiến sĩ, đi đôi với siết chặt kỷ luật, kỷ cương, lễ tiết, tác phong và việc chấp hành Điều lệnh Công an nhân dân. Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng; kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm những đảng viên, cán bộ, chiến sĩ tham nhũng, tiêu cực, suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
Thứ ba, phát huy tổ chức bộ máy Công an Thủ đô tinh, gọn, mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là lãnh đạo, chỉ huy đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Tiếp tục rà soát, cơ cấu lực lượng phù hợp giữa cấp phòng, cấp huyện, cấp xã. Làm tốt công tác đánh giá, quy hoạch, bố trí, sử dụng cán bộ, bảo đảm hiệu quả, hợp lý, phù hợp với năng lực, trình độ, sở trường, kiến thức và có tính đến các yếu tố môi trường, xã hội và gia đình, cá nhân để cán bộ, chiến sĩ yên tâm công tác. Đặc biệt chú trọng xây dựng, củng cố đội ngũ Công an cấp cơ sở thực sự là những cán bộ gần dân, sát dân, là chỗ dựa tin cậy của Nhân dân. Mỗi cán bộ, chiến sĩ Công an nói chung, Công an Thủ đô nói riêng phải luôn ghi nhớ và thực hiện tốt phương châm “trọng dân, gần dân, lúc dân cần, lúc dân khó có Công an”, phát huy mạnh mẽ truyền thống “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”. Chuẩn bị tốt các điều kiện tổ chức đại hội đảng các cấp và Đại hội đảng bộ Công an thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2025 - 2030; lựa chọn, xây dựng đội ngũ cán bộ kế cận thực sự có đức, có tài, đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn về chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực, hiệu quả công tác và uy tín.
Thứ tư, tăng cường công tác phối hợp với các sở, ban, ngành, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị thành phố, đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong xây dựng Công an Thủ đô chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Tập trung triển khai thực hiện hiệu quả Kết luận của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế và đối ngoại Công an nhân dân đến năm 2030 và những năm tiếp theo. Tổ chức hợp tác quốc tế toàn diện, sâu rộng, tranh thủ tối đa nguồn lực, tiếp thu những kinh nghiệm, kỹ thuật tiên tiến, hiện đại trên thế giới, nâng cao sức mạnh cho lực lượng Công an nhân dân nói chung, Công an Thủ đô nói riêng. Có kế hoạch cụ thể quy hoạch, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, lãnh đạo, chỉ huy có đủ năng lực, điều kiện làm việc trong môi trường quốc tế.
Thứ năm, tăng cường tiềm lực vật chất, kỹ thuật, ứng dụng khoa học công nghệ đáp ứng yêu cầu công tác của Công an Thủ đô. Ban hành cơ chế, chính sách đặc thù quy định định mức trang bị đối với lực lượng Công an Thủ đô để phát huy tối đa, huy động toàn diện các nguồn lực phục vụ hiện đại phương tiện, trang thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ. Quan tâm thu hút, phát triển nguồn nhân lực khoa học, kỹ thuật và công nghệ, chuyên gia giỏi cộng tác, làm việc trong lực lượng Công an Thủ đô. Tiếp tục quan tâm đầu tư xây dựng Công an xã, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.